ROMA – GENEL BİLGİLER
2800 yıllık eşsiz tarihi, her köşesinde büyüleyici bir eser ya da antik kalıntıların olduğu adeta bir açık hava müzesi.. İyi korunmuş ve günümüze kadar hayatta kalabilmiş yüzlerce yapı..İşte burası Roma..Her yol’un çıktığı kent!.. Gezi için en ideal mevsim ilkbahar…Yağmursuz ve ılık bir mevsim..
Roma kentinin adının imparatorluğun da kurucusu olan Romulus’tan geldiği yaygın bir inanıştır. Efsaneye göre Roma, Romulus tarafından kurulmuştur.Savaş tanrısı Mars ile bir rahibenin oğulları olan “ Romus ve Romulu” ikizleri Palatine tepesinde terk edilmeleri sonrası dişi kurt tarafından emzirilmiştir.Tarihçilere göre kuruluş tarihi , İÖ 753 dolayıdır.
Ancak Roma’da daha önceleri yaşamış olan Etrüskler devrinde de kent buna benzer bir kelime olan Ruma kullanılmaktaydı. Ruma kelimesinin anlamı ise “emzik”. Etrüsklerin neden bu ismi kullanmayı tercih ettikleri konusunda bilinen kesin bir bilgi yok?.
Roma kentine Grekler de “Rhome” demekteydi. Bu da “güç anlamına” gelen bir sözcük. 14.000 yıl öncesine kadar insan izlerine rastlanan Roma şehri, adını verdiği Roma İmparatorluğu’nun büyümesiyle doğru orantılı bir şekilde gelişmiştir. İmparatorluğun en güçlü olduğu dönemde görkemli yapılarla donatılan kentteki pek çok esere ait kalıntılar günümüze kadar ulaşmıştır.
Ortaçağ izleri taşıyan meydanlar, ihtişamlı yapılar, Arnavut kaldırımlı caddelerinde park halindeki renkli motosikletler, kahve kokan sokaklar… 8. yüzyıldan itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapan Roma’nın cazibesi bitmez!.
Gezip görebileceğiniz birçok turistik nokta var. İspanyol Merdivenleri, Pantheon, Colosseum, Piazza Navona Meydanı, Campo de Fiori en bilinenleri. Her köşeyi döndüğünüzde ihtişamlı bir yapıyla ve bir tarihi eserle karşılaşma ihtimaliniz çok yüksek. Neredeyse tüm yapıların yanı başında bir çeşme bulunuyor.
Katolikler tarafından kutsal sayılan bu bölge (Vatikan) dünyanın her yerinden milyonlarca turisti ağırlıyor. Dünyanın önemli sanat koleksiyonlarından birine sahip olan müzenin önünde yaklaşık 2-3 saatlik bir kuyruğu göze almanız gerekiyor.
Tiber ve Aniane nehirlerinin arasında bulunan Roma, tıpkı İstanbul gibi yedi tepe üzerine kurulmuştur (Palatino, Aventino, Campidoglio, Quirinale, Viminale, Celio ve Esquilino, Roma’daki yedi tepedir)..
Roma şehir merkezi denize kıyısı olmasa da Ostia gibi deniz kıyısında turistik bölgelere 30 kilometre uzaklıklığa sahip.
Roma , 1870 yılında birleşerek yeni İtalya’nın başkenti olmuştur.Kurulduğu günden itibaren, 27 yüzyıldır, imparatorlukların yükselişi ve çöküşlerine, papa ve diktatörlerin geliş ve gidişlerine, sanat akımlarının ortaya çıkış ve yok oluşlarına tanıklık etmiştir.
Ancak her şeye rağmen bu ölümsüz şehir her an değişmektedir.Rönesansın etkileri, ünlü üstatlar Raffaello ve Michelangelo’nun eserleri şık kiliseleri, zarif sarayları etkilemiştir.Bunlara ek tiyatrovari meydanlar ve şahane çeşmeler sunulmuştur. Antik Roma’nın izlerini hale üzerinde barındıran şehirde tarihi gladyatör savaşları ile ünlü Kolezyum’u, tanrıların tapınağı Panteon’u, eski şehir merkezi olan Roma Forum’u ve kralların şehri lakaplı Palatine Tepesi‘ni, Papa VIII. Alexander için yaptırılan ünlü Aziz Petrus Meydanı ya da Trinita dei Monti kilisesine bağlanan ünlü İspanyol Merdivenleri’ni (Piazza di Spagna) ziyaret edebilirsiniz.
Kısa bir tarihçe :
İmparatorluğun ilk çağlarında yabancılar Roma’ ya akın etmiştir.İlk hıristiyanlardan Aziz Petrus ve Paulus bulunmaktadır.İS 64 te kenti harap eden yangın sonrası Neron Romayı yeniden inşa etti.Kendisine Esquiline tepesinde (Domus Aurea) kendine villa yaptırdı.
Kral Hadrianusi Pantheon ‘u yenidenyapılandırarak kendisi için mozeleyi (Castel Sant ‘Angelo) u yaptırdı.Yangın ve veba salgını kentte can ve mal kaybına yol açmış, İS 83 te çıkan yangınla Forum çok büyük hasar görmüş ve bir daha eski haline dönememiştir.
İmparator Constantinus savaş alanında başı üzerinde haç görünce Hıristiyanlık resmi din olarak kabul görmüştür.Böylece il bazilika ve kiliseler yapılır. İS 331 de imparatorluk Byzantium (Konstantinopolis)’ a taşınınca imparatorluk ikiye bölünür (Doğu Roma imp.).Sonrası batı Romada kuşatmalar başlar, kent yağmalanır. 6. yy. da İustinianus, İtalya’ yı tekrar Bizans imparatorluğuna katarak kurduğu hukuk sistemiyle Roma kanunlarını geçerli kılar.
Sonrası Bizans imparatorlarının Roma’ya duydukları ilgi azalınca karşılarına yeni bir güç ; “Papa” lık çıkar. Papa 1. Leo, soyu Aziz petrus’ a uzanan Roma piskoposunu, batı kilisesinin başına getirir.Papa büyük Gregory (590-604) ile papalar tüm İtalya üzerinde siyasi yetkiye sahip olurlar.İmparatorluk ve Papalıkla sonrası yıllar mücadeleli, sürgünlü yıllardır (Orta çağ).
Rönesans dönemi başlangıcı (1377) papa’ların 400 yıl yönetimde kaldığı dönemi belirler.Ancak Rönesansın bu coşkulu yaşamı kutsal Roma – Germen imparatoru V. Kar l’ ın emrindeki alman birliklerinin gelişiyle 1527 de sona erdi. Roma tarihi için tıklayın ..
Roma kenti geniş bir alana yayılmış olsa da, görülecek yerler belli bir alana yayılmıştır. Gezmenin en iyi yolu “yürümektir”.
Tarihi merkezlerin çoğu trafiğe kapalıdır.Dolayısı ile araç park sorunu yaşanır !.Toplu taşıma yeterlidir. Romanın tarihi merkezi kalbi, Tiber nehrinin kıvrıldığı ve çevrelediği alanlardır.Bir zamanlar burası Campus Maritus = “Marsın savaş alanı” olarak bilinen Roma askerlerinin eğitim alanlarıdır. Eski tapınak kalıntılarıyla orta çağ caddeleri, Rönesansın zarif sarayı, geniş piazzalar ve şahane çeşmeler yer alır. Şehrin merkezi moderndir. Oteller dükkanlar ve iş yerleri anıtlarla iç içedir.
Küçük uyarılar :
-
- Bazı bürolar ve dükkanlar (özellikle turistik) öğle tatili verilmeyen – orario americano – iş anlayışı ile çalışır. Ama Akdeniz modeli olarak büyük bölüm, öğle yemeği sonrası kapalı yada iş yavaşlatılmış konumundadır (saat 13:30 / 15:00).
-
- Postaneler : P. tesi – Cuma : saat 08:30 / 17:30 , C. tesi yarım gün açıktır. Ana postane : Piazza San Silvestro da olup, c.tesi yarım gün, Pazar tam gün açıktır..
- Müzeler : büyük bölümü Salı –Pazar, saat 09 :00 / 14:00 ; 17:00 / 20:00 arası açıktır. Colleseum P. tesi açık !
Önce Romayı harita ve bölgeleriyle tanımaya çalışalım.
* Roma bölgeleri – gezi alanları – büyük meydanlar
ROMA’ da BÜYÜK MEYDANLAR
ROMA Meydanları ( PİAZZALAR ) & Ulaşım :
* Dikkat! : otobüs numaraları ve adres bilgileri internet kaynaklıdır…Meydanların üzerine tıklayarak (İng.) bilgi alabilirsiniz !
• St Peter ‘ s Square ( Piazza San Pietro ) :
Romanın en büyük dini merkezi .Vatikanda bulunur. Ulaşım: Metro Linea – A : Durak adı – “Ottaviano“
• Piazza di Spagna :
Trinita dei Monti Kilisesi , ispanyol merdivenleri bölgesidir. Ulaşım : Metro Linea – A : Durak adı – “Spagna“
• Piazza Navona :
Barok eserlerin, ünlü çeşmelerin alanıdır. Ulaşım: Kolezyum’dan Metro line A (orange) / Barberini veya 30-70-81-87-492 ve N70-N201 otobüsleri (Rinascimento yada Senato durağı)..
• Piazza del Campidoglio :
Meşhur Romulus ve Remus’un kurt ile büyüme anılarını anlatan meşhur heykelin alanı (Capitoline müzeleri). Ulaşım : otobüs no. 30-51-81-83-85-87-160-170 (P.za Venezia)
• Piazza Venezia :
Victor Emanuel II ‘ in görkemli anıtı (Meçhul asker) ve Venezia Palace ile ‘şehirin ‘ temsili kalbidir. Ulaşım : Buses- 40, 63, 70, 75, 81, 87, 95, 160, 170, 204, 628, 630 ; Piazza Venezia ‘da inin ..
• Piazza del Popolo :
Caravaggio, Raffaello, Bernini, Carracci ‘ nin şahane eserlerinin yer aldığı bölge. Ulaşım : del Corso ve Piazzale Flaminio güzergahı üzerindedir. Otobüs no. 61, 89, 60, 490 ya da 495, 590 ; (yada Metro Linea – A “ Flaminio ” da inin)..
ROMA’ da Tarihi Kalıntılar :
Roma’ya özelliğini veren tarihi eserleri , kalıntı ve meşhur ören yerlerinin yer aldığı arkeolojik görünümü ve tarihi ile bu şehre antik Roma olarak bakalım ;
Romada yer alan ören yeri ve anıtlar arkeolojik açıdan 3 grupta incelenebilir.
• Erken Hıristiyanlık Anıtları ;
Hıristiyanlık anıtlarının olağanüstü artistik zenginliklerinin bazıları; S. Callisto ve S. Sebastiano Katakombları, S. Maria Maggiore ve S. Paolo Fuori le Mure Bazilikaları ve S. Sabina, S. Costanza, S. Agnese, S. Pietro in Vincoli Kiliseleri.
• Ortaçağ ve Rönesans Anıtları ;
San Pietro (St. Peter) Bazilikası ve Capitoline sarayları, Palazzo Farnese, Palazzo della Cancelleria, Palazzo Venezia, S. Maria del Popolo Kilisesi, S. Maria degli Angeli Kilisesi.
• Barok Anıtlar ;
San Pietro (St. Peter) Meydanı, Piazza Navona, projesi Papa VIII. Urban tarafından yaptırılmış ve 13. – 16. yüzyıllar arası, Titian ve Raffaello gibi meşhur sanatçıların da eserlerinin sergilendiği Palazzo Barberini.
S. Giovanni in Laterano Bazilikası, Gesu’ Kilisesi, Sant’Andrea Kilisesi, Berninin tarafından inşa edilen Kilise ve İtalya’nın Cumhurbaşkanlığı Köşkü olan Palazzo del Quirinale. Roma’nın en meşhur ve en sevilen yerlerinden birisi olan Fontana di Trevi ( Aşk Çeşmesi ), bunlara örnektir..
Kent, 4 mevsim seyahat edilebilecek bir ülke iken; Haziran başından Ağustos sonuna kadar olan dönem daha çoktercih edilmekte.İlk bahar sıcak olmayan, rahat gezmenin eşlik ettiği mevsim olarak; Eylül ve Ekim aylarında kent daha romantik atmosfere bürünüyor.21 Nisan Roma için kurtuluş günü..
Mayıs ayından Ağustos sonuna kadar olan süreç kültürel etkinliklerin en yoğun olacağı dönemdir. Her yıl Mayıs’ta organize edilen at yarışları ile tenis şampiyonası en dikkat çekenidir..Yine Temmuz ve Ağustos aylarını kapsayan Estate Romana Musica sinema, müzik ve opera temalı festival olup, ayrıca Temmuz sonunda Trastevere’yi de içine alan bölgede haftalık Noantri Festivali yapılıyor.
Sonraki sayfalarda bu kenti gezmeye başlayacağız.. İyi geziler…
