Berlin Gezi Notları . 3

BERLİN GEZİSİ – 3

(Bilgiler 2024 yılına günceldir)

Gezi Haritaları

♻

Bir önceki gezimizde Berlin’ in Eski ve tarihi “Mitte” gezi alanını tamamlamıştık.

Şimdi yeni yapacağımız gezimiz için yeniden kent merkezine, Brandenburg kapısına geliyoruz.

Yeni gezi güzergahımız, Batı Berlin olacak : Tiergarten & Siegessäule, Zoo, Kurfürstendamm, Potsdamer Platz

Gezi. 2 Yol Haritası :

Brandenburg kapısından 18 martz Platz üzerinden batı’ ya geçiyoruz ..karşımıza uzun, düz ve geniş bir cadde çıkacaktır. Straße des 17. Juni ..

Bu cadde üzerinde iki sıralı ağaçlar arasından isterseniz 1 km. dolayında yürüyerek, ister ise (buradan doğrudan ulaşım yok! aktarma yapacaksınız) toplu taşıma ile Tiergarten bölgesine ulaşalım (U 9 – Hansaplatz yada S3-5–7-9 ; Bellevue durağına) ..

Ancak en mantıklısı yürümek olacak !..Hem yol alacağız hem bir kaç yer göreceğiz.

– Bölge Haritası –

18 martz Platz meydanından ilerler iken kısa yürüme mesafesinde sağ alanda Sovyet savaş anıtı – Soviet War Memorial göreceğiz. Granit mermerden yapılı anıt alanında, ayrıca Sovyet yapımı T 34 tankı ve savaşta yaşamını kaybetmiş sovyet askerleri için anıt mezar bulunur.

Caddenin devamı bizi Tiergarten’ e çıkarır..

Tiergarten ; hayvan bahçesi anlamına gelmektedir, ancak 2. bir hayvanat bahçesi değildir. Burası eski dönemlerde prenslerin avlanma alanı imiş.. Mitte ilçesinde bulunan bu semt ayni adı taşıyan park ile de anılır (Großer Tiergarten) . 210 hektarlık alanı ile Almanların şehir parkı arasında en büyük 2. parkıdır.

Bu bölgede Straße des 17. Juni caddesinin sonlandığı yerde bir büyük meydan vardır (Tiergarten’in merkezinde) (Großen Stern meydanı). Meydana ayrıca 5 farklı cadde daha açılır. Meydanda bulunan 67 m. lik heykel Zafer Sütunudur (Siegessäule) (yukarıdaki bölge haritasına bakın!). Yapıt, 1864′ te Prusya savaş/zafer anısına yapılmıştır. Daha sonra anıt üzerine 8.3 m yükseklikte, 35 ton ağırlığında Victoria heykeli ilave edilmiştir.

Sütun 3 zaferle kazanılmış olan savaş (düşman) toplarının namluları ile dekore edilmiştir. Victoria heykelinin yüzü batıya dönüktür. 300′ e yakın basamaklı merdivenlerle heykelin altına kadar çıkılıp, Tiergarten’ in manzarasını seyredebilirsiniz. Großen Stern’ in kuzeyinde “Haus der Kulturen der Welt” (Dünya kültürleri evini) görmeyi de unutmayın..

Buradan U 9 – Hansaplatz durağına ulaşarak metroya binip, Berlin hayvanat bahçesine (Berlin ZOO) gidin (Berlin Zoologischer Garten durağında inin / U2 – 9 ve S3-5-7-9 / Bus ; 100-200-249 – N26 ; Zoologischer Garten Bahnhof)

Zoologischer Garten Berlin / Berlin Zoolojik bahçesi ; Almanya’ nın en eski ulusal hayvanat bahçesidir. 35 hektarlık alanı ile 1844 te açılmıştır. 1400 farklı tür ve yaklaşık 14.000 memeliye ev sahipliği yapar. Akvaryumu (1931) ile beraber Avrupa’ da en çok ziyaret alan bahçelerdendir. Dünyada nadir görülen hayvanları da barındırır. Girişi Budapester Strasse üzerindedir – Elefantentor (Fil kapısı) ..

Adres ; Hardenbergplatz 8, 10787 Berlin, Almanya

Web
Plan & yerleşim

Not : Hayvanat bahçesi çok geniş bir alandır. Özellikle çocuklu aileler en az 3-4 saat buraya zaman ayırmalıdır. Kısacası buranın gezisini küçük bir aralığa sıkıştırmayın!.. Ücret bilgisi (bakın).

Hayvanat bahçesinden çıkıyoruz .. Metro (U bahn) hattının “Zoologischer Garten – U2 / U9” durağının bulunduğu alan Hardenbergplatz meydanıdır.

Meydanı kesen büyük caddelerden biri olan Joachhimstaler Strasse’ den güneye doğru yol alıyoruz ve Berlin Swiss Otelin önünden geçen Kurfürstendamm (Ku’damm) caddesine varıyoruz.

yada ; hayvanat bahçesinden U9′ a binip bir durak sonrası Kurfürstendamm’ da iniyoruz.. Bu alanda ilk göze Concord Berlin otel’ i çarpar..

Kurfürstendamm (Berlin’ liler Ku’damm demekte) ; Berlin’ de 3.5 kilometre uzunluğunda bir cadde olup, batıda City-West olarak adlandırılan Berlin Charlottenburg-Wilmersdorf ilçesinin merkezidir.

Bu bölgenin sınırlarını ; Lietzenburger strasse, Hardenbergstrasse, Leibnizstrasse ve Tauentzienstrasse oluşturur. Burası konaklamaların, restoran ve cafeler ile alışverişin, sinema ve galerilerin merkezidir. Wilhelm yönetimi dönemindeki altın çağını yaşamış olan bu cadde ; II. dünya savaşı ve de Berlin duvarı yıkılma sonrası popüleritesini diğer caddelere göre kaybetmiş, bu dönemden kalan bir kaç eser dışında cadde günümüzde eğlenceden çok, alışverişin yeri haline gelmiştir. Cadde bir ucunda Halensee (S41–42–45) banliyö tren istasyonu diğer ucunda ise Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche (kilise) ile sınırlı kalmıştır.

Bölge günümüzde gelişim halindedir. Bir zamanlar kek ve kahvenin yeme & içme uğrak alanı olan Kranzler Eck (Kranzler köşesi, Helmut Jahn tasarımlı) yüksek katlı cam binanın 2002 de eklenmesiyle çarpıcı görünüme sahip olmuştur. Cadde, büro dükkan & restoranları barındıran bölge olarak eski popüleritesi olmamakla beraber, Cafe Kranzler’ e ev sahipliği yapmaktadır (caddenin doğu ucudur – kilise yakınında kalan alandır – Kurfürstendamm 21-24, ulaşım : U1 -9 “Kurfürstendamm” durağı).

Bu bölgede Ku’ damm’ı kesen ara cadde ve sokaklarda balkonlu villalar, antikacılar ve moda evlerini bulmak mümkündür. Yine caddenin bu bölgeye yakın alanında biraz kuzeyinde Kantstrasse cadde üzerinde yer alan S bahn köprüsü kemerleri altında kurulu sanat ve kitapevlerinin, galerilerin, açık havada oturma alanları bar ve cafelerin bulunduğu “ Savignyplatz ” bölgesini görmeden bu alandan ayrılmayın (Bu bölge gezi haritası).

Caddenin doğu ucunun devamı Tauentzienstraße‘ dir ve burasıda alışveriş alanı olarak bilinmektedir. Kranzler Eck ’in doğusunda kalan bu işlek alan Breitscheidplatz olarak isimlendirilen bölgedir. Meydanda (Tauentzienstraße ve Budapesterstrasse arasında) yıkık kilisenin iki sokak batı tarafında yer alan Europa – Center bulunur. Buranın ön kısmı taşlarla döşenerek yayalara ayrılmıştır. Mercedes amblemini taşıyan yüksek bina ile oluşan kompleks alışveriş ve iş merkezidir. Bu alanda halkın Wasserklops olarak isimlendirdiği granit yapılı Dünya çeşmesi “Weltkugelbrunnen” yer almaktadır.

1960′ larda inşasına başlanan buralar yapay havuz, şelale , tiyatro , otel ve restoranlara ev sahipliği yapar. Binada tepede uçuş video simülasyonların yer aldığı “Heliport” u görebilirsiniz..

Adres: Tauentzienstr. 9-12, 10789, Berlin – Web:
Ziyaret saatleri: Merkez 24 saat açıktır, mağazalar ise genel olarak 10.00 – 20.00 arası hizmet vermektedirler.

Bu iki cadde (Kurfürstendamm ve Tauentzienstraße) birleşkesi olan meydanda, göze çarpan önemli bir yapı dikkat çekecektir ; Berlin Charlottenburg semtinin (Breitscheidplatz – 10789 Berlin) protestan kilisesi olan “Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche” yada diğer adıyla Kaiser-Wilhelm anıt kilisesi’ dir (Yıkık kilise).

Kilise 1895′ te halka açılmış ve batı Berlin’in sembolü olmuştur. Ve Alman imparator I. Wilhelm anısına yapılmıştır. 1943 te savaşta bombalanmış ve hasar gören kilise hasarını günümüzde de korumaktadır. Günümüzdeki haliyle (63 m.) yıkık olan ana kulesi 113 m. yüksekliğe sahip imiş.

Doğusunda bulunan modern sekizgen kilise ile batı yanındaki altıgen kule ve küçük kilise savaş sonrası yeniden doğuşu simgelemektedir.

Tauentzienstraße Caddesinin 18 numaralı bina karşısında (ki burada Mango giyim ve Saturn elektronik mağazaları karşılıklı olarak) bulunmaktadır.

Tam karşıda ; Bridgitte ve Martin Matschinky-Denninghoff yapımı iç içe geçmiş, halka olarak kenetlenmiş çelik boruların oluşturduğu metal metal heykel bulunur (Skulptur-Berlin / Berlin heykeli : Doğu Almanya’ nın birleşmeden önceki konumu durumuyla aradaki var olan duvar ile, Berlin’ in ayrı olmakla beraber her zaman bir birine bağlı olacağını sembolize eder , kentin 750. yıl dönümü anısına – 1987 dikilmiştir).

Ayrıca bölgede Tauentzienstraße ‘nin son kısımlarında Wittenbergplatz isimli geniş bir meydan bulunur. Caddenin 21 -24 numaralı yapısında ünlü KaDeWe mağazası bulunur (web) (Kaufhaus des Westens, Tauentzienstr. 21-24 , D-10789 Berlin) ..1907 yapımlı binanın 6. katı yiyecek katıdır.

Bölgede – Ku’ damm no. 207 – 208 / Ku’damm Karree‘ de yer alan mülti medya gösterisinin yer aldığı ve kentin 800 yıllık tarihine eşlik eden “The Story of Berlin” – Berlin Hikayesini günlük saat 10 – 20 arası izleyebilirsiniz. Görsel şölen yer altı sığınağı ile başlayıp en tepede 15. katta Berlin manzarasıyla sona erecektir (2024 yılında yenileme çalışma nedenli kapalı!). Web bilgi.….

Buradan çıkıyoruz ve yakındaki, U 1 – Uhlandstraße metro durağına ulaşıp “Warschauer Straße” yönüyle Gleisdreieck metro durağında iniyoruz. Aktarma yaparak – U2 metro hattına geçip “Pankow” yönüyle U2 -Potsdamer Platz’ a gidiyoruz.

Potsdamer Platz :

Berlin şehir merkezinin ortasında, kentin en işlek meydanlarından birisidir. Brandenburg Kapısı ile Reichstag (Parlamento Binası)’ ın 1 kilometre kadar güneyinde, Tiergarten Parkı’ nın ise güneydoğu girişinde yer alır.

2. dünya savaşı öncesi özelliklle ulaşımda kesim ve hareket noktası olarak canlı olan bölge, savaşta hasar görmüş ve eski canlılığını uzun bir süre kayıp etmiştir. Berlin duvar yıkılışı sonrası alışverişi imkanı, modern binaların inşası ve eğlence alanı ile eski canlı günlerini tekrardan kazanmıştır. Potsdamer Platz, yeniden birleşmeden sonra inşa edilen, yüksek binalar topluluğu ile başlı başına bir bölgeyi oluşturur. Renzo Piano ve Christoph Kohlbecker tarafından tasarlanmıştır. Meydana bir şehir kapısından girer gibi girersiniz : Sol yanda Piano/Kohlbecker ve sağ yanda Hans Kollhoff’ un iki yüksek binası, savaş öncesi dönemden beri var olan Alte Potsdamer Straße’ yi çevrelemektedir. Kollhof binasının en üstünde, Avrupa’ nın en hızlı asansörüne sahip Panoramapunkt‘ a uğrayın. Oradan manzara muhteşemdir.

Sağda Lauber & Wöhr ve José Rafael Moneo’nun (Hotel Hyatt) yapı blokları, solda ayakta kalan tek eski bina olan Weinhaus Huth ve Piano/Kohlbecker ve Richard Rogers’ ın (Linkstrasse’ye bakan) binalarının sıralandığı alışveriş pasajı yer almaktadır.

Meydana adını veren Potsdamer Tor, 18. yüzyıldan bu yana Berlin-Potsdamer Chaussee üzerinde durmaktadır. Meydan 20. yüzyılın başlarında en parlak dönemini yaşamıştır : trafik burada sürekli akmakta ve hayat canlanmakta idi. 1924 yılında kıtadaki ilk trafik ışığı sistemi burada kurularak araç trafiği kontrol altına alınır.

1993 yılında, mimarlar Renzo Piano ve Christoph Kohlbecker tarafından hazırlanan plana göre Daimler Chrysler Mahalle inşasına başlanır. Avrupa’ nın en büyük inşaat alanında, sadece beş yıl içinde sıfırdan yeni bir kent merkezi inşa edilir. Helmut Jahn’ ın 2000 yılında tamamlanan Sony Center – Merkezi, 800 milyon € ya yakın bütçe ile bu bölgede çehreyi değiştirir. Burada birde Sony’ nin satış mağazası bulunur. Ayrıca bölgede, Film Museum Berlin – Berlin Film müzesini de görebilirsiniz (museum für film und fernsehen) ( web.1 )( web.2 ) ..

Meydanda bulunan diğer gösterişli yapılar ise ; Ritz Carlton Hotel’ in bulunduğu Beisheim Center, mimarisi ile Delbrück-Haus ve yapı kompleksi Daimler (Chrysler) binalarıdır. Bölge, her yılın Şubat ayında gerçekleşen Berlinale – Berlin Film Festivali’ne ev sahipliği yapıyor. Ayrıca mart sonu ve nisan ayının ilk yarısında Potsdamer Platz’da Paskalya pazarı kurulur. Potsdamer Platz’ ı ziyaret etmek için en ideal zaman dilimi, mayıs ile eylül ayları arasıdır.

Harita bilgisi ve Detaylar :

1 – Potsdamer Platz Station : Brandenburg kapısının yaklaşık 1 km güneyinde yer alan yer altı metro istasyonudur (S1-S2-S25-S26 ve U2).

Ad benzerliği haricinde ; Potsdamer Platz’ dan Potsdam’ a doğrudan tren yoktur. 1838 yapımlıdır. Brandenburg Kapısı’ nın yaklaşık 1 km güneyinde bulunan Potsdamer Platz’da yer alır.

2 – Sony Center : Avrupa’ daki ilk mağazadır.

3 – Sculpture, başta Daimler’ e ait sanat ve mimari yapıtların sergi alanı idi. 2000′ li yıllara kadar sergileniyordu. Şu an hala varmı ???..

4 – Berlin Philharmonic : Mimar Hans Scharoun tarafından 1882 de kurulmuş binada konser veren, Berlin Filarmoni orkestrası Avrupa’ nın en iyilerinden biridir. Adres: Herbert-von-Karajan-Str. 1, 10785 Berlin – Phone: 030 254880

Buraya yakın alanda yer alan “Musikinstrumenten-Museum” pek çok müzik aletini barındıran bir müzedir ( web ).

5 – Kulturforum : Potsdamer Platz’ ın batısında kalan bu bölge (Ulaşım : U & S bahn , Potsdamer Platz) II. dünya savaşıyla bombardıman edilen bir alana kurulmuş, Berlin’ deki müzeler adasına benzer güzel sanat müze ve galerilerin yer aldığı bir ünitedir. Berlin Filarmoni, Şehir Kütüphanesi, Müzik Aletleri ve Resim Galerisi, Sanat Kütüphanesi, Yeni Ulusal Galeri ve diğer bazı müzeleri barındırır. Adres : Matthäikirchplatz 1.. Gemaldegalerie ; Alman ve Avrupa tablolarına ev sahipliği yapar.

6 – St. Matthäus Church : 1846 , August stüler yapımı kilisedir.. Kuturforum’un merkezinde yer alır.

Kilisenin güney ucunda yer alan “Neue National galerie” p.tesi hariç her gün saat 10 – 18 arası ziyaretle gezilebilir. Siyah çelikten ve kolonla desteklenen dev bir çatısı vardır. 20 yy.’ ın resim ve heykel sanat eserlerine ev sahipliği yapmaktadır.

Potsdamer Strasse no.33 de yer alan “Staatsbibliothek” – devlet Kütüphanesi Avrupa’ nın en büyük kütüphaneleri arasında yer alır.

7 – Arkaden Shopping Mall (AVM) : Sony Center’ in güneyinde , 1998 de açılmıştır. Tiyatro, sinama, gazino ve alışverişin her imkanını tanıyan büyük bir kompleks.. Adres : Potsdamer Platz Arkaden, Alte Potsdamer Strasse 7 (saat 10 – 21)

Potsdamer Platz’ dan

Ulaşım : (S1-S2-S25-S26 ve U2) ; Bus 200 – M48 – M85 – N2 ; Bölgesel tren RE 3 – 4 – 5 / Potsdamer Platz

Şimdi ; Potsdamer Platz’ dan 2 seçenekli yeni gezi planlayalım..

İlkin → istasyon bölgesinin güney kısmına inelim..

Stresemann straße ‘yi kesen Niederkirchnerstraße no.8 de “uygulamalı sanat ve tasarım” okulu bulunur. Binada SS muhafız karargehına ait belge ve fotoğrafların yer aldığı “Topographie des Terrors” adlı sergiyi görebilirsiniz (Burada Berlin duvar kalıntıları da mevcut). Daha güneyde, Stresemannstraße no. 36 da ise Berlin’in en eski tren garını (Anhalter Bahnhof) restore edilmemiş haliyle de görmeniz mümkündür.

Daha da güney kısmında ; Landwehrkanal kıyı şeridinde Alman Teknik Müzesi – “Deutsches Technik Museum” un göze ilişmemesi mümkün değildir. Batı Berline yardım taşıyan Douglas DC3 nakliye uçağının bina üzerine monte edildiği müze ; demiryolu, havacılık , denizyolu , tekstil , tıp , iletişim alanında eserlerin yer aldığı kentin en önemli müzesini oluşturur. Adres : Trebbiner Straße 9, 10963 Berlin , U1 – 2 ; Gleisdreieck durağı (P.tesi hariç hafta içi saat 09 – 17.30 , hafta sonu 10 – 18 arası açık, web ) (tam bilet 12, indirimli6 € – 2024) ..

Müze ziyareti sonrası yeniden yukarıya, ilk hareket alanı Potsdamer Platz‘ a geri dönüyoruz.

Potsdamer Platz’ dan 2. seçeneğimiz farklı bir güzergaha olacak..

Buradan metro durağına geri gelip, U2 metro hattının Pankow yönüyle 2 istasyon sonrası Stadtmitte durağında inelim (ayni zamanda burası U6 ile kesişme noktasıdır).

Bu durakta inip önce ;

Bulunduğumuz alanın hemen kuzey doğusunda iki cadde kat edilerek Charlotten Strasse üzerinden büyük bir alana ulaşılır – Gendarmenmarkt meydanı :

Berlin’ de ; Fransız Katedrali olan “Französischer Dom”, Alman Katedrali olan “Deutscher Dom /Neue Kirche” ve Konser salonu olan “Konzerthaus” un bulunduğu bir meydandır. Meydanın ortasında ünlü mimar Friedrich Schiller’ ın heykeli bulunmakta.

İkinci Dünya Savaşı’nda büyük hasar gören yer, Bilim Akademisi’ nin 250 yıl kutlamaları doğrultusunda 1950 yılında “Akademi Yeri” ismini almış, 1991 yılında ise asıl ismini geri kazanmıştır. Yer etrafı boyunca birçok restoran, mağaza ve konaklama imkanı bulunmaktadır. Adres : Gendarmenmarkt, 10117 – Berlin Mitte

Stadtmitte (U2) durağından ikinci güzergahımız durağın güney yakası olacak.

Friedrichstrasse cadde üzerinde bulunan bu duraktan güney yönüne ilerleyince, Zimmer Strasse ile keşistiği alanda karşımıza Amerikan ve Sovyet askerini gösterir büyük resimlerle bezenmiş ; doğu ve batı Berlin arasındaki tarihi geçiş noktası olan Checkpoint Charlie’ ye ulaşmış oluruz (yol haritası için bakınız).

Berlin duvarının yapımını takiben hemen sonrası bu alanda soğuk savaşta Amerikan ve Sovyet tankları karşı karşıya gelmişlerdir. 13 Ağustos 1961 Silahlı Doğu Almanya birlikleri Batı Berlin’ in etrafını izole ederek bölgeyi kapatır ve duvarın inşası başlar. Checkpoint Charlie (Çarli Kontrol Noktası), bölünmüş Berlin’ de Doğu-Batı geçiş noktası olan Helmstedt (Alpha) ve Dreilinden’den (Bravo) sonra 1961 senesinden 1990 senesine kadar üçüncü ittifak geçiş noktası olarak kullanılan bir geçiş kapısıdır. Günümüzde engel ve dikenli tellerden arınmış bu alanda yer alan Haus am Checkpoint Charlie müzesinde Batıya kaçmak isterken yaşamını yitirenler anılmaktadır.

Bu alanda ünlü olan bir levha üzerinde 4 ayrı dilde “Amerikan bölgesini terk ediyorsunuz” yazar..

Adres: Friedrichstraße 43-45, 10117, Berlin / Web
Ziyaret saatleri : Her gün: 09.00-10.00 – 20.00-22.00 / Ulaşım : U 6 ; Friedrichstraße ve Französische Straße..

Sonrası Çarli Kontrol Noktası’nın hemen batı bölümü var ( Zimmerstraße caddesi)…

Bu bölge Yol haritası için bakın

Checkpoint Charlie’ nin yaklaşık 250 m. kadar batısında “Zimmerstraße 100, 10117 – Berlin” adresinde ; Berlin havacılık & balon servisi olan “Air Service Berlin – Welt Balloon” merkezine ulaşırsınız. Burada (Dıe Welt gazetesi sponsorluğunda) 150 m. yüksekliğe, 15 er dakikalık zaman dilimi ile yükselen balon hizmeti satın alıp Berlin’i tepeden izleyebilirsiniz (20 €’ dan başlayan ücret ile – 2024). – web.

Buraya kadar gelmişken doğu Alman yapımı eski model Trabi marka mini arabalar ile tur ayarlamanız mümkündür ( web ).

Adres : TrabiWorld at WELT-Balloon, Zimmerstr. 97/ corner / Ecke Wilhelmstr.-10117 Berlin-Mitte

Yine bu alanda ünlü Berlin Duvarına (The Wall) ait tarihi kalıntı alanını ve belge ve eserlerin yer aldığı “Topography of Terror” müzesini bulacaksınız.

Şimdi burada iken kısaca tarihte “Utanç Duvarı” olarak anılan Berlin Duvarı’ndan (The Wall – Berliner Mauer) hatırlatmalar yapalım.

Doğu Berlin – Alman Demokratik Cumhuriyetinin (GDR) girişimi ile Batı’ya insanların kaçışını engellemek amaçlı 13 ağustos 1961 yapımı başlanan ve 9 kasım 1989 da Batı’ya geçişin serbest olduğu açıklanana kadar ayakta kalan ve bu tarih sonrası yıkılan 46 km. lik duvardır.Tel örgüsü le 3.6 m. yüksekliğe ulaşan duvar filmlere konu olmuştur.

Tarihte Berlin duvarı :

Berlin Duvarı : bilgi.1 (pdf) , bilgi. 2

Yıkım sonrası blok tarzındaki bir çok parça ; Brandenburg eyaletinde depoda saklanırken, bir kısmıda ABD ve pek çok ülkeye anı amaçlı aktarılmış – satılmıştır. Günümüzde değişik güzergahlarda tarihte toplamda 300 civarı olan gözetleme kulesinden bir kaç tanesi ve beton kalıpları olarak anıtsal amaçlı durmaktadır.

Günümüzde Berlin Duvarına ait kalıntıları en iyi olarak 1316 m. lik bütün haliyle “East Side Gallery” de görebilirsiniz.

Burası Warschauer Strasse ve Ostbahnhof arasında kalan yerdir. Ulaşım : Warschauer Straße – U1 metro durağı..

Ayrıca duvar kalıntıları Berlin’ de ; Küçük parçalar olarak Bernauer Strasse Anıtı ve Dokümantasyon merkezinde … Potsdamer Platz’ ta, Reichstag yakınında, Invaliedenfriedhof, Bornholmer Strasse, Nieder-kirchner Strasse, Checkpoint Charlie’de (Zimmerstrasse üzerinde) kalıp halinde – kalıntılar olarak görülebilir..

Bir Hatırtaltma : Checkpoint Charlie’ de iken isterseniz hemen yakınındaki (yaklaşık 1 km. güneyi) Jüdisches Museum – Yahudi Müzesi (2001) bulunur. Yahudilerin Almanya’ daki iki bin yıllık geçmişine ait çeşitli bilgi ve belgelere sahiptir. Tarihsel ve kültürel anlamının yanı sıra, müzenin mimari açıdan da dikkate değer bir ünü vardır. Mimar Daniel Libeskind’in tasarladığı binaya kuş bakışı bakıldığında, binanın zikzak bir şekle sahip olduğu görülür.